TƯ DUY HỆ THỐNG: Bắt chước gương sáng, coi chừng tối thui

Hệ sinh thái CapiFas - capifas.com - giúp bạn Lập dự án, Gọi vốn đầu tư, Giải pháp thị trường & Bán mua doanh nghiệp

Các nhà nông ăn nên làm ra thường được tôn vinh là gương sáng điển hình. Tiếp theo là các quân sư quạt máy kéo về cổ vũ nhân rộng mô hình gương sáng để người khác cũng thành công tương tự. Thiên hạ cứ ngỡ “gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”, nào ngờ được một thời gian thì lâm vào cảnh cà trầy cà trật rồi thất bại cả nút. Các thầy dùi ngày nào, bây giờ biệt tích biệt tăm để lại khổ chủ gặm nhấm nỗi buồn tê tái trong cô đơn.

Tư duy bắt chước. (ảnh: nguồn internet)

Sự thành công của người khác thật là quyến rũ. Tuy nhiên, mỗi người có một hoàn cảnh riêng nên việc bắt chước thường dẫn đến thất bại. Nguyên nhân là do có sự khác biệt trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Mặt khác, mô hình nào cũng chỉ hiệu quả với một qui mô nhất định, khi vượt ngưỡng đều dẫn đến sụp đổ. Thực hư thế nào?

Nhà nông:

- Hàng xóm nhà tôi trồng thứ quả mới, thu lợi nhuận khủng, được tôn vinh là gương sáng điển hình. Nhưng tôi bắt chước thì thất bại ê hề. Tại sao?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Dựa vào đâu mà ông biết mình thất bại?

Nhà nông:

- Hỏi gì ngộ quá! Thu không đủ chi thì thất bại chứ sao!

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Rõ ràng, mục đích của ông là kiếm tiền, còn trồng thứ ấy chỉ là phương tiện.

- Với mục đích kiếm tiền, không nhất thiết ông phải bắt chước trồng thứ ấy bởi vì còn rất nhiều cách khác nữa. Sao ông không thử?

Trật chìa giữa mục đích và phương tiện. (ảnh: nguồn internet)

Nhà nông:

- Gương sáng điển hình được thiên hạ công nhận chứ không phải chuyện tầm phào. Tại sao phải thử cách khác trong khi cách hàng xóm làm đã thành công?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Hàng xóm thành công bằng cách ấy nhưng chưa chắc ông cũng thành công vì giữa ông và họ có sự khác biệt. Hãy tham khảo thêm bài viết: Biến của quen thành của lạ (link).

- Học người thành công, như người ta biết bơi nhảy xuống nước bơi được, còn mình nhảy xuống nước thì thấy... kêu cứu. Nhưng học từ người không biết bơi bị rơi xuống nước, mình cẩn trọng để không nhảy mà cũng không bị rơi xuống nước thì không bị chết đuối.

Nhà nông:

- Khác biệt cái gì nào?

Tư duy hệ thống về sản xuất nông nghiệp.

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Một là, khác biệt về NGUỒN LỰC. Để hiểu sâu sắc hơn về lục lực ứng dụng trong kinh doanh và công việc thực tiễn, hãy tham khảo bài viết: LỤC LỰC: Nghệ thuật giải mã nguồn lực nội tại của doanh nghiệp (link) hoặc tham dự khóa huấn luyện Nhà quản trị thấu Tam lý - Hiệu năng cao (link). Sau đây là sự khác biệt giữa hàng xóm và ông.

ü Khác biệt về nhân lực. Hàng xóm có tứ đại đồng đường, còn ông chỉ có một thân một mình. Khác biệt về tài lực. Hàng xóm có tiền bạc để đầu tư toàn bộ, còn ông thì vay mượn tứ phương.

ü Khác biệt về vật lực. Hàng xóm dùng trâu để làm đất, còn ông thì dùng gà. Hàng xóm có máy bay để phun thuốc trừ sâu, còn ông thì không có. Khác biệt về hệ lực. Hàng xóm có mối quan hệ nhiều năm với đại lý phân bón, các kỹ sư nông nghiệp, thương lái thu mua,... Còn ông thì năm khi mười họa mới giao lưu với họ một lần.

ü Khác biệt về thương lực. Hàng xóm có uy tín với thương lái thu mua, sản phẩm đã được thị trường tín nhiệm mấy mùa lá rụng,... Còn ông thì lần đầu tiên trồng thứ này.

ü Khác biệt về năng lực. Hàng xóm tích được lũy được nhiều kinh nghiệm trồng trọt trong thời gian, còn ông thì đang mày mò học lỏm. Hàng xóm mạo hiểm chấp nhận làm cái mới, còn ông thì nhát cáy nên bắt chước làm theo. Hàng xóm biết dùng tiếp thị trên internet, còn ông thì chưa rớ tới máy tính bao giờ.

Khác biệt về ứng xử với rủi ro. (ảnh: nguồn internet)

- Hai là, khác biệt về GIẢI PHÁP. Chẳng hạn, giữa hàng xóm và ông khác nhau về thời vụ gieo trồng, giống, phân bón, cách phòng trừ sâu bệnh, chế độ tưới tiêu, phương pháp thu hoạch, đóng gói,...

- Vào thời computer, sự sáng tạo trong trồng trọt, chăn nuôi được đẩy lên tầm cao diệu vợi. Chẳng hạn, cho bò nghe nhạc giao hưởng, nuôi gà trong phòng lạnh, trồng lúa trên mái nhà, tưới rau bằng bia,... Ôi, nhiều vô số kể!

Trang trại nuôi khỉ công nghiệp. (ảnh: nguồn internet)

Nhà nông:

- Khác biệt về nguồn lực, giải pháp dẫn đến điều gì?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Dẫn đến lợi nhuận khác nhau. Cho dù sản phẩm giống nhau, hàng xóm có thể ăn nên làm ra còn ông thì tiền bạc đội nón ra đi không hẹn ngày về.

- Ông xem bảng sau rồi suy ngẫm nhé! Tích của những con số dương sẽ là một con số dương, còn tính của một mớ âm dương lẫn lộn thì chẳng biết kết quả âm hay dương. Hãy tham khảo thêm bài viết: Trồng cây anh túc, nuôi con cave? (link).

Các yếu tố giống nhau và khác nhau.

Nhà nông:

- Ngoài yếu tố nguồn lực và giải pháp, còn yếu tố nào dẫn đến thất bại khi nhân rộng gương sáng điển hình?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Nguồn lực và giải pháp là những yếu tố mang tính nội bộ của các nhà nông. Yếu tố bên ngoài ảnh hưởng rất lớn đó là qui mô sản xuất của cả hội bắt chước nhau.

Đường cong giá trị theo qui mô.

- Vùng tăng trưởng: Khi qui mô sản xuất thấp hơn ngưỡng chuyển tiếp thì càng mở rộng qui mô sản xuất càng kiếm được nhiều tiền hơn. Trong giai đoạn này, các vị quân sư quạt máy tỏ ra trí tuệ uyên thâm, uy tín đầy mình khi động viên thiên hạ nhân rộng mô hình gương sáng.

- Vùng suy thoái. Khi qui mô sản xuất vượt ngưỡng chuyển tiếp thì càng mở rộng qui mô sản xuất tiền bạc càng đội nón ra đi. Trong giai đoạn này, việc đi tìm các vị thầy dùi khi xưa khác nào mò kim đáy biển, họ lặn không sủi tăm. Rồi một ngày xấu trời, khổ chủ bàng hoàng đau đớn nhận ra rằng, người gánh trọn nợ nần là chính mình.

Nhà nông:

- Sao mấy vị quân sự quạt máy không báo động điểm chuyển tiếp để còn kịp thời tiến thoái?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Nếu biết thì các vị ấy cũng báo động rồi. Tiếc gì mà không nói! Hãy tham khảo thêm bài viết: Cụ ông đã làm giàu nhờ chuối to, củ bự? (link).

Tư duy bắt chước. (ảnh: nguồn internet)

Nhà nông:

- Trong lĩnh vực nông nghiệp, những yếu tố nào ảnh hưởng điểm chuyển tiếp?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Thứ nhất, yếu tố thị trường. Ban đầu chỉ có gương sáng làm, sau một thời gian có đến hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn người khác bắt chước nên qui mô bên cung tăng khủng kiếp tương ứng hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn lần. Trong khi đó, qui mô bên cầu tăng không tăng kịp dẫn đến cung vượt cầu.

- Thứ hai, yếu tố sinh thái. Khi mở rộng qui mô sản xuất có thể dẫn đến phá vỡ cân bằng sinh thái làm phát sinh sâu bệnh, ô nhiễm môi trường,... Chẳng hạn, tôm chỉ ăn mà không lớn, bắp không có hạt, chuối chỉ trổ bông, gà ngủm củ tỏi,... bởi mật độ, qui mô nuôi trồng quá lớn là chuyện thường ngày ở bộ lạc.

- Thứ ba, yếu tố thời gian. Sản phẩm nông nghiệp có tính mùa vụ, thời gian bảo quản ngắn, có sự thay đổi tính chất sinh/lý/hóa trong quá trình thu hoạch, sơ chế, chế biến, đóng gói, phân phối,... Đã có nơi cho bò ăn thanh long, cho heo uống sữa bò,... bởi vì không biết đổ đi đâu cho hết.

Nhà nông:

- Tôi muốn thưởng lãm một số sáng tạo đổi mới sản phẩm nông nghiệp?

Nhà Tư vấn sáng tạo:

- Xin mời xem những hình sau và suy ngẫm nhé. Hãy tham khảo thêm bài viết: Sản phẩm mới khác chi cuộc tình mới (link).